Orhan Veli’nin “Kuyruklu Şiir” şiirinde yaptığı durum tespitini bugün, biri pencerenin ev tarafında diğeri pencerenin sokak tarafında yaşayan kardeş iki kedinin varlığında gördüm diyebilirim. Ev tarafındakinin adı: Tekila. Tekila’nın...
OKUMA & İZLEME-DİNLEME NOTLARI
“Okuma Zevki Nasıl Gelişir?” (Çetin Altan)-2
Çetin Altan, “Okuma Zevki Nasıl Gelişir?” yazısında üç yıla yayılacak bir “okumaya başlama dönemi”ni adım adım keyifli bir yolculuk haline getirmenin ipuçlarını verdikten sonra (“Okuma Zevki Nasıl Gelişir?”(Çetin Altan)-1),...
“Okuma Zevki Nasıl Gelişir?” (Çetin Altan)-1
Fakültede öğretmen adaylarına ders anlatırken, konu “okuma”ya geldiğinde genellikle aynı şeyi söylerdim: Önemi üzerine konuşmamıza gerek yok –belki de her zamankinden daha fazla vardır artık ya neyse– okumak iyi...
Yeni Türk Harfleriyle İlk Alfabe
Yolumun İstanbul’a daha sık düştüğü zamanlardan birinde, muhtemelen Beyazıt’ta bir sahaftan almıştım. Zamanını hatırlamıyorum. Üzerindeki tarih: 1928. Yeni Türk Harfleriyle İlk Alfabe adı, Yeni Türk Harfleri -le İlk Alfabe şeklinde...
Aşk-ı Memnu İçin Birkaç Not…
Aşk-ı Memnu için yeni bir şeyler yazmadan önce eskilerde kalan iki not: Aşağıdaki notun tarihi: 29 Mayıs 2010 (Elifin Günlüğü) İzlediğim bir açık oturumda, konuşmacılar arasında yer alan Deniz Ülke...
“Vatan ki Herkesin Hakiki Vâlidesi İken…”
Vatanım Sensin (Kanal D) dizisinin tanıtımlarında geçen, “Vatanın yoksa ailen de yok!” cümlesi ve doğrudan dizinin adı her kulağıma çalındığında, Namık Kemal’in Vatan Yahut Silistre oyununda, Zekiye ile İslâm...
Müptezeller (Emrah Serbes)
Kendisini önce “müptela”, sonrasında “müptezel” olarak nitelendiren genç bir adamın, hayatın en dip, en ürkülesi, en yok edici bataklarında çırpınışı ve bu çırpınışta elinden tutan diğer “müptezel”lerle birlikte daha...
Edebiyatta Mimarlık
Edebiyatta Mimarlık, ağırlıklı olarak mimarların penceresinden, farklı edebî metinlerde mekânların işlenişini üzerine daha çok deneme niteliğinde yazılardan oluşuyor. Her yazının başında, Türkiz Özbursalı imzalı, ilgili eserle veya yazarla bağlantılı...
Kabil (José Saramago)
Jose Saramago’nun Kabil romanına dair başındaki hükmümle ilerleyen sayfalardaki hükmüm farklı: Başında, anlatıcının ironik dili ancak okunduğunda anlamını ve karşılığını bulur diye düşündüm; ilerleyen sayfalarda, o dil yerini daha...
Dilin, Anlattığı Dönemle Bağı
Jose Saramago‘nun Kabil romanında, Habil’i öldürüp zorunlu sürgünlüğünü yaşayan Kabil, yolda karşılaştığı yaşlı bir adamla sohbet eder. Kitapta, böyle bir sohbet dilinin olabilirliği üzerinden ilgili satırlara dair bir anlatım dili değerlendirmesi...
Ah Mana Mu (Handan Gökçek)
Ah Mana Mu, Yanya, İzmir ve Antakya hattında bir “mübadele” romanı… Derdini bağırmadan, usul usul aktaran bir anlatım dili var. Yazarı Handan Gökçek, “yaratıcı yazarlık atölyesi”nin ilk gününde sürpriz...
Yürek Söken (Boris Vian)
“Bu kadar saçma bir kitap okumadım.” dedi ve dakikalarca romandaki anne profilini anlattı. Merak edip okudum. Boris Vian yazmış: Yürek Söken. 1953’te yayınlanmış. Mecazî anlam yüklü bazı kavramların somutlaştırıldığı...
Galîz Kahraman (İhsan Oktay Anar)
Galîz Kahraman ve Yedinci Gün: “Mükemmel insan”ı yani İdris Amil’in varlığını önden haber veren kişi, Yedinci Gün’ün “nevi şahsına münhasır” şahsiyeti İhsan Sait’tir: “Lakap ardına saklanman için sebep yok. İsmin...
“Okumalar Okuması”
Alberto Manguel adı okumayla özdeş gibi: Okuma Günlüğü, Okumanın Tarihi, Okumalar Okuması, Geceleyin Kütüphane… Okuma Günlüğü’nde yer yer “okuma”ya dair düşüncelerini ve deneyimlerini de paylaşmış. Şunu tuttum: “Okumak sohbet etmektir.”...
Alberto Manguel’in Okuma Günlüğü
Alberto Manguel’in Okuma Günlüğü ’nü birkaç yıl önce yayınlandığında okumak istemiş ama vakit bulamamıştım. Bu yaz, “vakitten bol ne var” moduna geçip de bir parça blogla ilgilenip adını da Okuma...
Cesur Yeni Dünya (Aldous Huxley)
Stephen King, Under The Dome’u , yok olursa alternatifi bulunmayan dünyaya dikkat çekmek için dünya içinde yarattığı bir mecaz olarak nitelendiriyor. Bence Cesur Yeni Dünya da 20.yüzyılın Henry Ford’la...
Çocuklarımıza Şiirler (Ali Ulvi Elöve) Üzerinden Dil ve Düşünce
Ali Ulvi Elöve’nin Çocuklarımıza Şiirler kitabı, düşünme biçiminin ve değişen değerlerin dildeki izini sürmek, bir başka deyişle dil ve düşünce arasındaki bağı göstermek için iyi bir örnektir. Şairin 1912’de yazdığı,...
Havva’nın Üç Kızı (Elif Şafak)
Altı kalın çizilmiş mesajlar ve kalın çizgilerle karikatürize edilmiş durumlar kesintisiz bir akışta karşınıza çıkınca yorucu olabiliyor. Elif Şafak’ın son romanı Havva’nın Üç Kızı bunu düşündürttü zaman zaman. Kitabı “Nereye...
Il Postino yahut Metaforların Dünyasında…
İmge (imaj, metafor) edebiyat öğretmenlerinin gerçek anlamda öğrencilerine kavratmaları bir parça zor ama bir o kadar da keyifli konu başlıklarındandır. Il Postino, metaforun en yalın haliyle anlatıldığı harika bir film....
“Anafartalar Kumandanı Mustafa Kemal ile Mülâkat”
“Bütün Fransız mecmua ve gazeteleri, Çanakkale’de döğüşmüş zabitlerin, kumandanların, oraya uğramış muharrirlerin ve gazetecilerin hatıralarını, makalelerini yazdılar. Halbuki şimdiye kadar biz henüz bir şey yapamadık.”(Ruşen Eşref) Ruşen Eşref ve...
Bizim Köy (Mahmut Makal)
Mahmut Makal, UNESCO’nun 1966’da, “tüm kitaplarıyla dünya kültürüne hizmet ödülü”ne değer bulduğu bir yazar… Bir grup yazarla birlikte o da okulumuzda ağırladıklarımızdandı. O zaman, yüzünde 79 yaşın ağırlığını ve...
Duygunun Sözcükleri
Ece Temelkuran’ın Muz Sesleri’nde insanlık hallerinin dildeki yansımalarına güzel örnekler vardı. Bir durumun ifadesinde, dilden seçilen ögelerin tesadüf olmadığını kavratmaya dönük bir ders için, kitaptan kullanacağım örneklerden biri “yılan”...
Serenad (Zülfü Livaneli)…Üç Kadın, Kimlik ve Acı…
Zülfü Livaneli’nin, Serenad romanında katı, dolayısıyla keskin politik söylemlerden uzak duran ve kadın roman kişisinin anlatımında naifleşen iletilerinin odağında bildik bir sonuç var: İktidarlar acıları yaratır; sonuçlarını en çok...
Çikolata mı Pamuk Helva mı?
Gün Işığı Kitaplığı’nın düzenlediği “9.Eğitimde Edebiyat”(5 Mart 2016) seminerinin konuşmacılarından Yalvaç Ural‘a göre: “Çocuk, tercihlerini kendisi yapmalıdır. Çocuk çikolata yemek istiyor, biz diyoruz ki, hayır illa pamuk helva yiyeceksin....
Bir Doğa Tarihi (H.Bıçakcı)
Proje hayatların Doğa kişisinin yaşadıkları üstünden kara mizah eleştirisi… Hakan Bıçakcı’nın Doğa Tarihi romanı, plaza insanları örneğinde, oluşturulmuş, kurgulanmış, algısı pazarlanmış, dolayısıyla doğal olanın dışında yaratılmış sanal bir dünyanın insanlarını...
Tembellik Hakkı (Paul Lafargue)
Tembellik hakkı diye bir ifadeyi anlaşılır kılacak yalın bir bakış açısı: “Çünkü kim ki kendi emeğini para karşılığı satar, kendini de satar ve köle mertebesine düşer.” (Çiçero’dan yapılan alıntı)...
Mutlu İnsanlar Kitap Okur ve Kahve İçerler (Agnés Martin-Lugand)
Mesajı adında bir kitap diye düşünebilirsiniz ama bir parça ters köşe yapıyor: Mutlu İnsanlar Kitap Okur ve Kahve İçerler. Kitaplar arasında gezinirken dikkatimi çekti, aldım. Başlıkta kitap ve kahve...
Orhan Kemal (Oğlu Işık Öğütçü’nün Dilinden)
ODTÜ şenlikleri kapsamında Kemal Kurdaş’ta babasını anlatan bir oğul dinledik bugün. Baba, Orhan Kemal’di. Oğul, Işık Öğütçü. Adı Nazım Hikmet’in önerisiyle koyulan diğer oğul Nazım Öğütçü de salondaydı.Yaşadıkları aynı...
Deliduman (Emrah Serbes)
Mizah, hem de en karasından, en beklenmedik tabloların içinde, en ayrıntıda en çarpan haliyle… Bazen mizah mı değil mi diye düşündürten yanıyla ve gülümsetip acıtan dozuyla… “Kahrolsun baĞzı şeyler!”...
Yaşar Kemal ile Evinde Bir Söyleşi…
Yaşar Kemal ile bir öğleden sonrası; öğrencilerime “Görmemiş hallerimi belleğinizden silin!” dediğim, bu hallerime neden olan her bir ayrıntıyı fotoğraflama telaşemden ötürü, en tatlısından kendisinden azar da işittiğim, en...